Στις 20 Φεβρουαρίου 2023 ξεκίνησε ένα mini quiz με θέμα τα «χαλαρά σύνθετα», ένα γλωσσικό φαινόμενο της ελληνικής.
https://paidagogaki.gr/paidia/quiz-gia-ta-xalara-suntheta/
Με την ευκαιρία που μου δίνεται να ευχαριστήσω από καρδιάς τους ανώνυμους χρήστες που άμεσα δέχτηκαν να απαντήσουν στο quiz για τα “χαλαρά σύνθετα”. Συμπλήρωσαν όλες τις απαντήσεις και σε κάποιες περιπτώσεις πρότειναν διαφορετικές απαντήσεις από τις προβλεπόμενες. Αυτό με ευχαρίστησε ιδιαιτέρως καθώς φανερώνει ότι αντιλήφθηκαν το ρόλο των “χαλαρών συνθέτων”.
Παρακάτω ακολουθούν τα αποτελέσματα τα οποία δείχνουν απλώς και μόνο μια τάση. Άλλωστε, το δείγμα είναι μικρό και όχι αντιπροσωπευτικό του γενικού πληθυσμού.
Τα τελικά αποτελέσματα του quiz σε ποσοστά
Για να μην κωλυσιεργούμε, ας δούμε τα αποτελέσματα σε ποσοστά. Στην ερώτηση “αγώνας” το 50% απάντησε αγώνας δρόμου. Το 33,3% επέλεξε αγώνας ποδοσφαίρου και το 16,7% αγώνας μπάσκετ. Στην δεύτερη ερώτηση “δημόσιος ή δημόσια” οι απαντήσεις ήταν οι εξής: το συντριπτικό 83,3% απάντησε δημόσιος υπάλληλος και μόλις το 16,7% απάντησε δημόσιος λόγος. Αντίθετα, η πιθανή επιλογή δημόσιος δρόμος δεν πήρε ποσοστό. Η ερώτηση “παιδικός/-η” τα ποσοστά ήταν 50% παιδική χαρά, 33,3% παιδικός σταθμός και το 16,7% παιδική χορωδία. Εντύπωση μου προκαλεί η ισοβαθμία 50% μεταξύ κοινωνικής υπηρεσίας και κοινωνικού λειτουργού, ενώ δεν επιλέχθηκε η κοινωνική ζωή. Στην επόμενη ερώτηση για το κινητό ή την κινητή εξήχθησαν τα εξής: το μεγαλύτερο ποσοστό 83,3% απάντησε κινητό τηλέφωνο και το 16,7% την επιλογή κινητό συνεργείο. Όμως, δεν επιλέχθηκε η κινητή μονάδα. Στο υπόγειος ή υπόγεια υπερίσχυσε το 50% με την απάντηση “υπόγεια ρεύματα”, το 33,3% με την “υπόγεια διάβαση” και μόλις το 16,7% απάντησε “υπόγειος σταθμός”. Στις τρεις επιλογές πράσινη, πράσινο ή πράσινα τα αποτελέσματα με την αντίστοιχη σειρά είναι: πράσινη ενέργεια (16,7%), πράσινο φανάρι (16,7%) και πράσινα άλογα (66,7%). Να επισημάνω πως η πιθανή επιλογή “πράσινη γραμμή” δεν επιλέχθηκε, αλλά έγινε εναλλακτική εισαγωγή από ερωτηθέντες της απάντησης “πράσινη ενέργεια”. Στην όγδοη ερώτηση που αναφέρεται σε “ταινία” οι απαντήσεις είναι οι ακόλουθες σε ποσοστά 50% ταινία φαντασίας, 33,3% μονωτική ταινία και 16,7% ταινία τρόμου. Στην προτελευταία ερώτηση του quiz η γυναίκα αράχνη συγκέντρωσε ποσοστό 33,3% και η γυναίκα δηλητήριο το 66,7%. Εν αντιθέσει, με την γυναίκα μυστήριο που δεν επιλέχθηκε. Στην δέκατη και τελευταία ερώτηση του min quiz τα αποτελέσματα έδειξαν πως το 50% προτίμησε το τεστ δεξιοτήτων, το 33,3% το τεστ αντοχής και το 16,7% το τεστ Παπ (Παπανικολάου), που ως απάντηση ήταν εναλλακτική και προτάθηκε από ερωτηθέντα σε αντίθεση με την προεπιλογή απροειδοποίητο τεστ που δεν απαντήθηκε από κανέναν.
Συμπεράσματα quiz για τα χαλαρά σύνθετα
Σε γενικές γραμμές, τα ποσοστά 50%, 33,3% και 16,7% ήταν επαναλαμβανόμενα ενώ προξενεί εντύπωση το 50% στην περίπτωση “κοινωνική υπηρεσία” και “κοινωνικός λειτουργός”. Ιδιαίτερα παρατηρήθηκε το μοναδικό 83,3% που δείχνει μια τάση προς το χαλαρό σύνθετο “δημόσιος υπάλληλος”. Στην συνείδηση του συνόλου των ερωτηθέντων το 66,7% επέλεξε την “γυναίκα δηλητήριο”, ένα χαλαρό σύνθετο που εκ πρώτης όψεως οι δυο λέξεις μοιάζουν ασύνδετες. Παρόλα αυτά συνδέονται και συμβολίζουν με απλά λόγια την γυναίκα που η καρδιά της στάζει δηλητήριο.
Είναι σαφές πως το φαινόμενο των χαλαρών συνθέτων χρήζει περαιτέρω διερεύνησης, διότι το παρόν quiz αποτελεί μια πρώτη γεύση για το συγκεκριμένο θέμα. Θα είχε επιστημονικό (γλωσσολογικό), και όχι μόνο, ενδιαφέρον να δούμε προς ποια κατεύθυνση κινούνται τα χαλαρά σύνθετα στην ψυχοσύνθεση των φυσικών ομιλητών της ελληνικής γλώσσας, αλλά και των αλλόγλωσσων ομιλητών που μαθαίνουν ελληνικά.
Για να ενημερωθείτε περισσότερο για τα «χαλαρά σύνθετα» σας προτείνω να διαβάσετε την εμπεριστατωμένη εργασία της κυρίας Κολιοπούλου Μ. (2006) που έχει τίτλο “Περιγραφή και ανάλυση των χαλαρών πολυλεκτικών συνθέτων της Νέας Ελληνικής” και σας την παραθέτω στον παρακάτω σύνδεσμο:
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!
